Alcohol- en drugsgebruik door medewerkers kan de productiviteit, veiligheid en reputatie van een bedrijf ernstig schaden. Als HR-professional kun je hierop inspelen met een goed alcohol- en drugsbeleid. In deze blog delen we vijf concrete stappen die jou helpen om dit effectief aan te pakken binnen jouw organisatie!
De impact van alcohol- en drugsgebruik op de werkvloer
Uit onderzoek blijkt dat overmatig middelengebruik onder medewerkers leidt tot minder concentratie, lagere productiviteit en meer verzuim. Concrete cijfers van het Trimbos-instituut (2020) laten zien dat problematisch alcoholgebruik zorgt voor een productiviteitsverlies van 3 tot 5%. Daarnaast melden zij ook dat alcoholgebruik jaarlijks zorgt voor zo’n 2,9 miljoen verzuimdagen en dit kost werkgevers ongeveer 1,3 miljard euro per jaar! Dat zijn flinke kosten. Medewerkers met een verslavingsprobleem hebben ook minder controle over hun gedrag en stemming, wat kan leiden tot conflicten.
Als dit nog niet genoeg redenen zijn om hier een goed beleid op te voeren, dan is het de veiligheid van medewerkers wel. Onder invloed neemt de kans op fouten namelijk toe met gevaarlijke situaties als gevolg. Vooral in sectoren waar met machines of voertuigen wordt gewerkt is dit risico extra groot. Dit kan niet alleen juridische gevolgen hebben, maar ook de reputatie van het bedrijf flink schaden.
Wat kan HR doen tegen middelengebruik op de werkvloer?
Een proactief beleid rondom alcohol en drugs is onmisbaar en zorgt voor minder verzuim en een hogere productiviteit. Vitale medewerkers presteren beter en zijn minder vaak ziek, hiermee bespaar je jouw organisatie onnodig hoge verzuimkosten. Duidelijke richtlijnen en voorlichting verkleinen daarnaast de kans op ongevallen en gevaarlijke situaties. Een organisatie die via een proactief ADM-beleid laat zien dat zij aandacht heeft voor het welzijn van medewerkers scoort ook beter op medewerkerstevredenheid. Dit maakt je organisatie aantrekkelijker voor het aantrekken van nieuw talent. Werknemers voelen zich ook prettiger in een gezonde en veilige werkomgeving. Dit zorg voor meer werkplezier en betere samenwerking. Kortom; genoeg redenen om hiermee aan de slag te gaan!
Hoe pak je dit als HR-professional aan?
Om je op weg te helpen delen we vijf concrete stappen om ongewenst middelengebruik binnen jouw organisatie effectief aan te pakken. Dit zijn ze:
1. Zorg voor een duidelijk ADM-beleid.
Een helder en goed gecommuniceerd ADM-beleid is de basis. Stel duidelijke regels op en zorg dat alle medewerkers hiervan op de hoogte zijn. Vermijd een lang, droog document en maak het beleid toegankelijk:
- Bespreek de regels in teamvergaderingen en onboardingtrajecten.
- Gebruik korte en visuele samenvattingen in personeelsgidsen en intranet.
- Betrek leidinggevenden actief bij de implementatie en communicatie.
2. Zorg voor goede voorlichting en training.
Voorlichting helpt medewerkers om zich bewust te worden van de impact van middelengebruik. Organiseer regelmatig workshops en trainingen over de gevolgen van alcohol- en drugsgebruik en de ondersteuning die de organisatie biedt:
- Nodig experts uit voor interactieve sessies.
- Deel persoonlijke ervaringsverhalen om het onderwerp tastbaar te maken.
- Gebruik e-learningmodules voor continue bewustwording.
3. Bied vroegtijdig hulp en ondersteuning.
Het is belangrijk dat medewerkers weten waar ze terechtkunnen als ze worstelen met middelengebruik. Maak hulp laagdrempelig beschikbaar:
- Wijs een vertrouwenspersoon of bedrijfsmaatschappelijk werker aan.
- Bied toegang tot een anonieme hulplijn of externe counseling.
- Zorg voor flexibele verlofregelingen om hersteltrajecten te ondersteunen.
4. Train leidinggevenden om signalen te herkennen en bespreekbaar te maken.
Leidinggevenden spelen een sleutelrol in het signaleren en bespreekbaar maken van problematisch middelengebruik. Zorg voor trainingen waarin zij leren:
- Subtiele signalen van middelengebruik te herkennen, zoals verzuim, stemmingswisselingen en verminderde prestaties.
- Gesprekken aan te gaan op een niet-veroordelende, ondersteunende manier.
- Medewerkers door te verwijzen naar passende hulpbronnen.
5. Creëer een veilige en open werkomgeving.
Werknemers moeten zich veilig voelen om hulp te vragen zonder angst voor negatieve consequenties. Dit bereik je door:
- Een cultuur van openheid en begrip te stimuleren.
- Managers aan te moedigen empathie en steun te tonen in gesprekken.
- Succesverhalen over herstel discreet en positief te delen binnen de organisatie
Tijd om actie te ondernemen!
Wil je graag dat wij met je meedenken over een maatwerkaanpak voor jouw organisatie of heb je specifieke vragen rondom dit thema? Neem dan contact met ons op. Onze adviseurs bedrijfsvitaliteit staan voor je klaar!
Geschreven door: Richard Huisman | Leefstijldiëtist en Vitaliteitscoach
Bronnen:
